Sự kiện bàn giao con ốc và đóa sen trên tay tượng Bồ tát Tara Đồng Dương về Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là 1 trong 10 sự kiện nổi bật của Đà Nẵng năm 2023.
Được biết, Bảo vật quốc gia tượng Bồ tát Tara có tuổi đời 1.200 năm, là một trong 30 cổ vật đầu tiên ở nước ta được công nhận bảo vật quốc gia. Đây là bức tượng đồng nguyên khối có chiều cao hơn 1,1m, hình nữ thần đứng thẳng, hai tay cùng đưa cân xứng về phía trước. Tượng Bồ tát Tara được biết tới trong văn bia tại di tích Đồng Dương, được khắc năm 875. Tuy nhiên các cuộc khai quật trên quy mô lớn năm 1902, rồi rất nhiều cuộc khai quật, dò thám của Viện Viễn Đông Bác Cổ vẫn không thu được tung tích của bức tượng này.
Năm 1978, tượng Bồ tát Tara được phát hiện hết sức tình cờ khi một số người dân địa phương (thôn Đồng Dương, xã ình Định, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng (cũ) đào đất làm gạch. Ngay sau đó, bức tượng được thu hồi đưa về Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng (thời chưa tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng). Sau đó không lâu, nhân dân thôn Đồng Dương tiếp tục phát hiện thêm 2 chi tiết hoa sen và con ốc - hiện vật cầm tay của tượng Bồ tát Tara và giao cho UBND xã Bình Định (nay là xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình) cất giữ.
Đến năm 2019, 2 chi tiết này được chuyển giao về Sở Văn hóa -Thể thao và Du lịch tỉnh ảng Nam và Sở này đã giao cho Bảo tàng Quảng Nam tiếp nhận, bảo quản tạm thời. Đến năm 2019, ngành văn hóa Đà Nẵng đã xúc tiến các hoạt động nghiên cứu và đề xuất xin tỉnh Quảng Nam hai hiện vật này về đúng vị trí. Tuy nhiên do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và thay đổi nhân sự, việc đưa hai hiện vật nêu trên trở về với nguyên bản tượng Bồ tát Tara bị gián đoạn. Đến ngày 9-12-2023, tại Bảo tàng Quảng Nam đã diễn ra sự kiện lễ bàn giao hai chi tiết quan trọng này cho Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng để bảo vật được hoàn chỉnh, phát huy tốt nhất giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học và giới thiệu tới công chúng.
Sau 45 năm lưu lạc, 2 chi tiết đóa sen và con ốc trở về với nguyên bản tượng Bồ tát Tara Đồng Dương.
Ngoài Hoàn nguyên bảo vật quốc gia tượng Bồ tát Tara Đồng Dương, 9 sự kiện nổi bật năm 2023 của Đà Nẵng còn có: Sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội lần thứ XXII Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2020-2025 và 3 năm thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch thành phố Đà Nẵng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ban hành, tổ chức học tập, quán triệt Chỉ thị số 34-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng. Khu vực dịch vụ, du lịch tiếp tục là điểm sáng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế. Đà Nẵng trên hành trình tham gia chuỗi cung ứng vi mạch bán dẫn. Khánh thành, đưa vào sử dụng các công trình mới, tiếp tục khởi công các công trình động lực, trọng điểm. Triển khai các quyết sách nhân văn, đảm bảo an sinh xã hội. Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa lịch sử danh thắng Ngũ Hành Sơn. Đưa vào vận hành Trung tâm giám sát, điều hành thông minh (IOC).
Đinh Nga
