Thói quen phương thức thanh toán truyền thống
Mặc dù nhìn thấy những lợi ích và tính phổ biến của hệ thống thanh toán kỹ thuật số hiện đại, nhiều người dân trên thế giới vẫn thích sử dụng các phương thức thanh toán truyền thống. Một phần lý do cho điều này bao gồm các chuẩn mực văn hóa, thói quen, cảm giác an toàn và bảo mật cũng như sự nghi ngờ và thiếu tin tưởng vào các hệ thống được hỗ trợ kỹ thuật số.
Quét mã QR thanh toán trở thành phương thức thanh toán kỹ thuật số được lựa chọn ở nhiều quốc gia châu Á. Ảnh: Reuters
Hiện đã chuyển sang sử dụng thẻ ngân hàng liên kết với ứng dụng trong bối cảnh công chúng phàn nàn rằng một số người dân, đặc biệt là người cao tuổi, sẽ gặp khó khăn lớn khi chuyển đổi.
Chính phủ Singapore đã phân bổ 40 triệu đô la Singapore (29,4 triệu USD) để duy trì hệ thống quản lý Ticket cũ (Ticket System). Ticket System là một công cụ của phần mềm chăm sóc khách hàng, giúp tư vấn viên quản lý các tương tác của khách hàng và phản hồi nhanh chóng cho khách hàng, đồng thời khách hàng của bạn cũng dễ dàng nhận được sự trợ giúp hơn. Điều này cho thấy giá trị của cơ sở hạ tầng có thể đáp ứng các hệ thống thanh toán cũ.
Trong khi đó, tại Nhật Bản, tiền mặt và các khoản thanh toán khác vẫn được sử dụng phổ biến ở quốc gia này. Theo dịch vụ nghiên cứu dữ liệu Statista, hơn 1/3 người tiêu dùng Nhật Bản mua hàng trực tuyến vào năm 2022 đã thanh toán trực tiếp tại một cửa hàng tiện lợi. Ở Indonesia cũng vậy, thanh toán tại cửa hàng bằng tiền mặt hoặc thẻ vẫn là cách phổ biến để thanh toán mua hàng trực tuyến.
Mặc dù đổi mới và phát triển công nghệ tài chính là ưu tiên hàng đầu tại châu Á, nhưng quá trình chuyển đổi kỹ thuật số phải được xử lý cẩn thận để các nhóm dễ bị tổn thương, cụ thể là những người không có tài khoản ngân hàng và kỹ năng kém về việc sử dụng kỹ thuật số, sẽ không bị bỏ lại phía sau hay những người có lo ngại về quyền riêng tư hoặc lo lắng về tội phạm mạng được yên tâm.
Theo Ngân hàng Thế giới, gần 1/3 người trưởng thành trên thế giới không có tài khoản ngân hàng. Ở Đông Nam Á, hơn 70% dân số không được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ ngân hàng. Ở châu Á, một nửa dân số không được tiếp cận với các dịch vụ internet di động.
Bất kỳ sự chuyển đổi thanh toán nào cũng nên tìm cách giải quyết với những đối tượng này, thay vì cô lập họ.
Thanh toán kỹ thuật số mang lại lợi ích đáng kể
Cuộc cách mạng thanh toán kỹ thuật số ở châu Á mang lại lợi ích đáng kể cho các cá nhân, doanh nghiệp và nền kinh tế khu vực, bao gồm sự thuận tiện và khả năng tiếp cận ngày càng tăng, hiệu quả cao hơn và tiết kiệm chi phí. Xu hướng này có thể mở rộng phạm vi tiếp cận của các doanh nghiệp lớn và nhỏ, giảm bớt nền kinh tế phi chính thức và nếu được xử lý tốt, sẽ tạo điều kiện cho tài chính toàn diện hơn.
Ưu tiên cho tính toàn diện và sự hiểu biết về nhu cầu đa dạng của người dùng là chìa khóa để khai thác tiềm năng thanh toán kỹ thuật số ở châu Á. Để tạo ra một hệ thống thanh toán toàn diện hơn, ba yếu tố chính phải được giải quyết: là đảm bảo tương lai, tăng cường bảo mật và chi phí.
Đầu tiên, bảo vệ tương lai liên quan đến việc thiết lập cơ sở hạ tầng linh hoạt cho phép các mạng thanh toán khác nhau cùng tồn tại, bao gồm cả hệ thống cũ và hệ thống mới.
Ứng dụng Touch 'n Go ban đầu được giới thiệu ở Malaysia vào năm 1997 dưới dạng hệ thống thanh toán không tiếp xúc dựa trên thẻ thông minh, chủ yếu để trả phí đường cao tốc nhưng sau đó đã mở rộng sang các dịch vụ như giao thông công cộng và bán lẻ.
Được thiết kế để tương thích với cơ sở hạ tầng hiện có, Touch 'n Go được giới thiệu để bổ sung, thay thế tiền mặt và các phương thức thanh toán truyền thống khác. Sự xuất hiện của ứng dụng này đi kèm với một chiến dịch giáo dục, khuyến khích áp dụng và các phương pháp nạp tiền thuận tiện và dễ tiếp cận.
Thứ hai, với thanh toán kỹ thuật số, bảo mật là rất quan trọng, đặc biệt đối với người dùng cao tuổi và các nhóm dễ bị tổn thương liên quan đến vi phạm dữ liệu và quyền riêng tư. Ví dụ, hệ thống nhận dạng kỹ thuật số Aadhaar của Ấn Độ đã phải chịu sự thiếu hụt niềm tin ngày càng lớn do vi phạm dữ liệu mặc dù ứng dụng đã mang lại lợi thế về cung cấp dịch vụ công và tiếp cận tài chính.
Ngược lại, cơ sở hạ tầng thanh toán mạnh mẽ và linh hoạt có thể nâng cao niềm tin và sự chấp nhận. Bằng cách cho phép các hệ thống thanh toán và nhà cung cấp khác nhau tương tác liền mạch, môi trường như vậy sẽ thúc đẩy việc tiêu chuẩn hóa các giao thức giữa những người chơi khác nhau, đồng thời cho phép cộng tác để phát hiện và giải quyết các mối đe dọa mới nổi một cách hiệu quả hơn.
Cuối cùng, chi phí là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc trong quá trình chuyển đổi sang hệ thống thanh toán mới. Ở Úc, việc loại bỏ dần séc ngân hàng giấy đã buộc một số người tiêu dùng phải chịu thêm chi phí thông qua phí xử lý, cả việc sử dụng các kênh thanh toán mới và tiếp tục sử dụng các hệ thống cũ.
Cân bằng chi phí chuyển đổi là rất quan trọng cho quá trình thay đổi công bằng và toàn diện. Các khoản trợ cấp hoặc ưu đãi nhằm khuyến khích áp dụng các phương thức thanh toán mới và cung cấp đủ thời gian chuyển đổi để loại bỏ dần các phương thức thanh toán cũ có thể giải quyết vấn đề này. Ví dụ: các nhà điều hành nền tảng thanh toán di động Trung Quốc Alipay và Pay đã khuyến khích người dùng sử dụng với chi phí hoàn toàn trợ cấp đồng thời khuyến khích cho cả người tiêu dùng và người bán.
Tóm lại, hợp tác là rất quan trọng để thúc đẩy hệ sinh thái thanh toán kỹ thuật số bền vững. Như đã thấy ở Trung Quốc với WeChat Pay và Alipay và Paytm của Ấn Độ, các mô hình thành công có thể tích hợp suôn sẻ vào cuộc sống của người dân với sự hỗ trợ của chính phủ. Đông Nam Á cũng đã chứng kiến điều này với các hệ thống thanh toán bằng mã QR như PayNow của Singapore và DuitNow của Malaysia.
Công nghệ nên là một công cụ hỗ trợ cho tất cả mọi người. Tư duy thiết kế toàn diện, sử dụng dữ liệu để hiểu tâm lý, hành vi và sở thích của người dùng, đảm bảo các giải pháp đáp ứng nhu cầu đa dạng trước quá trình chuyển đổi.
Khi chính phủ các nước và công ty theo đuổi quá trình chuyển đổi kỹ thuật số cơ sở hạ tầng thanh toán của châu Á, điều cần thiết là phải ưu tiên tập trung những nỗ lực này vào người dùng để mở đường cho một quá trình chuyển đổi toàn diện nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số./.
Hồng Nhung
