Cần quy định cụ thể hơn loại hình kinh doanh vận tải công nghệ

Sáng 24/11, trong chương trình Kỳ họp thứ 6, Đại biểu Quốc hội Dương Tấn Quân (Đoàn ĐBQH Bà Rịa-Vũng Tàu) đã tham gia ý kiến thảo luận tại hội trường đối với dự án Luật Đường bộ.

Đại biểu Dương Tấn Quân cơ bản đồng tình với bố cục, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Đường bộ. Tuy nhiên, qua nghiên cứu dự án Luật, đại biểu cho rằng còn khá nhiều điều luật có nội dung, nội hàm chồng lấn, đan xen lẫn nhau giữa 2 dự án luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ: cụ thể như: Điều 76 quy định về hoạt động vận tải, đưa đón học sinh bằng xe ô tô; Điều 29 về tổ chức giao thông; Điều 62 về vận tải hành khách bằng xe ô tô; Điều 55 về tạm dừng khai thác trên cao tốc; Điều 65 về Quyền, nghĩa vụ của hành khách; và một số điều khác.

Do đó, để đảm bảo tính phù hợp, rành mạch, thống nhất giữa 2 dự án luật với nhau, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để thể chế hóa thành các quy phạm pháp luật sát thực tiễn, sát vấn đề phát sinh trong đời sống để giải quyết một cách khoa học, căn cơ và tiến bộ.

Đại biểu Dương Tấn Quân phát biểu thảo luận tại hội trường

Quy định về xây dựng trạm dừng nghỉ chưa phù hợp thực tế

Về nguyên tắc hoạt động đường bộ tại Điều 4, đại biểu đề nghị cần có sự sắp sếp lại các nguyên tắc này theo tứ tự ưu tiên để khẳng định mục tiêu hướng tới, nguyên tắc ưu tiên phải thực hiện để tạo đột phá trong luật này.

Về các hành vi bị nghiêm cấm tại khoản 6, Điều 9, đại biểu cho rằng nội hàm Điều 9 chỉ mới quy định các hành vi bị nghiêm cấm đối với các đối tượng là tổ chức, các nhân sử dụng, khai thác đường bộ chưa quy định các hành vi bị nghiêm cấm đối với các đối tượng là cơ quan quản lý, đầu tư, xây dựng, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; đối tượng thẩm tra, kiểm định, thanh tra đường bộ thực hiện các hành vi trái pháp luật về đường bộ.

Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thiết kế, bổ sung thêm các đối tượng nêu trên vào Điều 9 về các hành vi bị nghiêm cấm cho đầy đủ hơn.

Quy định về trạm dừng nghỉ tại Điều 44, đại biểu cho biết, việc quy định trạm dừng nghỉ và xây dựng trạm dừng nghỉ là một điểm mới phù hợp với sự phát triển của giao thông đường bộ. Song đại biểu có băn khoăn: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trạm dừng nghỉ đường bộ được quy định tại Thông tư số 48 ngày 15/11/2012 bao gồm: Các quy định kỹ thuật; quy định quản lý - khá chặt chẽ, trong đó quy định về các hạng mục công trình cơ bản của trạm dừng nghỉ, gồm 3 nhóm công trình chính là: Nhóm công trình dịch vụ công (cung cấp các dịch vụ miễn phí); Nhóm công trình dịch vụ thương mại; Nhóm giao công trình bổ trợ. Tuy nhiên trên thực tế hiện nay hầu như chưa có trạm dừng nghỉ đường bộ nào đáp ứng đầy đủ các hạng mục của 3 nhóm công trình này.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần rà soát thực tế triển khai quy chuẩn quốc gia về trạm dừng nghỉ để luật hóa, quy định cụ thể hơn vấn đề này vào luật.

Đánh giá lại quy định tỷ lệ quỹ đất giao thông đô thị

Về hoạt động vận tải đường bộ tại Điều 61 của dự án Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu và tiếp tục điều chỉnh quy định cụ thể hơn nữa về các loại hình kinh doanh vận tải hành khách trong Luật, cụ thể là đối với loại hình kinh doanh vận tải do một số công ty công nghệ thông tin dùng công nghệ để cung cấp dịch vụ cho lĩnh vực kinh doanh vận tải như: Grab, Be, Uber, xe máy dịch vụ chở hàng như shipper sử dụng các phần mềm.

Đại biểu Quân dẫn chứng: Grab xác định hiện thực hiện "dịch vụ trung gian kết nối vận tải", không phải kinh doanh vận tải. Nhưng thực tế chúng ta dễ nhận thấy đây là hoạt động mà một tổ chức sử dụng công nghệ để kinh doanh - vì có yếu tố sinh lời. Grab, là bên quyết định giá cước vận tải, tăng giảm theo khung giờ trong ngày, theo thời tiết. Giữa Grab và chủ xe có ký hợp đồng thu phần trăm…, rồi nộp thuế cho Nhà nước; mà đã điều hành phương tiện và lái xe, quyết định giá cước để vận tải hành khách hoặc hàng hóa trên đường bộ là kinh doanh vận tải. Do đó, hoạt động kinh doanh của những dạng thế này Luật Đường bộ phải quy định cụ thể hơn; quản lý ra sao, theo đại biểu với quy định tại Điều 61 của Dự án Luật là chưa rõ. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc đánh giá thực tiễn để thể chế hóa rõ vào luật.

Về quy định tỷ lệ quỹ đất giao thông đô thị theo các cấp đô thị khác nhau tại Khoản 2 Điều 13 quy định "Tỷ lệ quỹ đất giao thông đô thị so với quỹ đất đô thị phải đảm bảo từ 16% đến 26%". Đại biểu nhận thấy quy định này không khả thi, bởi tỷ lệ này đã được quy định tại khoản 2 Điều 42 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 nhưng trên thực tế đến nay vẫn không thực hiện được, xuất phát từ thực tiễn khách quan có và chủ quan là do chúng ta tổ chức thực hiện pháp luật chưa nghiêm. Do đó, theo đại biểu cần đánh giá lại việc tổ chức thực hiện quy định này trong thực tiễn thời gian qua, trước khi tiếp tục kế thừa.

CHÂU VŨ - MINH THIÊN