Một máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa mì ở Kirkland, bang Illinois, Mỹ. Ảnh: Bloomberg
Theo Hội đồng ủy thác đầu tư bất động sản quốc gia Mỹ (NCREIF), giá trị đất nông nghiệp ở Mỹ do các quỹ đầu tư nắm giữ tăng hơn gấp đôi trong ba năm qua. NCREIF, cơ quan theo dõi cổ phần của một số quỹ đầu tư nông nghiệp lớn nhất ở Mỹ, cho biết giá trị đất nông nghiệp mà các quỹ này nắm giữ đạt 16,6 tỉ đô la Mỹ vào cuối năm 2023, tăng từ 7,4 tỉ đô la vào cuối năm 2020 và 1,8 tỉ đô la vào năm 2008.
Giá trị trung bình của đất trồng trọt ở Mỹ cũng tăng mạnh trong những thập niên gần đây, lên mức 5.460 đô la/mẫu Anh (0,4 hecta) vào năm ngoái từ mức 1.270 đô la/mẫu vào năm 1997.
Giá trị đất nông nghiệp dự kiến tiếp tục tăng do biến đổi khí hậu khiến đất canh tác ngày càng khan hiếm giữa lúc dân số toàn cầu tăng lên. Theo ước tính của Liên hợp quốc, với số lượng người trên hành tinh sẽ tăng 20%, lên khoảng 10 tỉ người vào năm 2050 từ mức khoảng 8 tỉ hiện nay, thế giới sẽ cần sản xuất thêm 60% lương thực.
Giá trị đất đai nông nghiệp ở Mỹ tăng vọt là do đại dịch Covid-19 làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu trong năm 2020, khiến các kệ siêu thị trống rỗng. Sau đó, vào tháng 2-2022, cuộc chiến nổ ra giữa Nga và Ukraine, một trong những nước xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới, khiến giá lương thực tăng vọt.
“Kết hợp với lạm phát gia tăng, điều này khiến đất nông nghiệp trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư. Nếu có một loại tài sản không bị mất tiền trong trung và dài hạn thì đó chính là đất nông nghiệp”, Cedric Garnier-Landurie, người đứng đầu bộ phận nông nghiệp của Cordiant Capital, một quỹ đầu tư cơ sở hạ tầng toàn cầu, bình luận.
Nhưng ngay cả khi lạm phát dịu lại, các nhà đầu tư vẫn không mất đi sự hào hứng với đất nông nghiệp, các nhà quản lý quỹ cho biết.
“Các xu hướng lâu dài cực kỳ hấp dẫn. Nếu bạn có tầm nhìn dài hạn, sở hữu đất đai chất lượng, có khả năng tiếp cận nguồn nước là chiến lược đầu tư tốt”, Antoine Bisson-McLernon, CEO của Fiera Comox, một công ty con tập trung vào tài sản tư nhân của Công ty quản lý tài sản Fiera Capital, đang nắm giữ 2 tỉ đô la tài sản nông nghiệp, nhận định.
Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, các tập đoàn đầu tư lớn như PGIM, PSP và TIAA bắt đầu mua thêm đất nông nghiệp của Mỹ khi họ tìm cách đa dạng hóa và bảo vệ danh mục đầu tư trước sự suy thoái của thị trường chứng khoán.
Chiến lược của họ được chứng minh tính đúng đắn vào năm 2022 khi lạm phát tăng cao và thị trường cổ phiếu cũng như trái phiếu ghi nhận mức giảm hai con số.
“Ngay cả một số tài sản tư nhân có khả năng đa dạng hóa tốt, chẳng hạn như bất động sản, cũng bị ảnh hưởng trong năm 2022, trong khi tài sản đất nông nghiệp thực sự hoạt động khá tốt”, Bisson-McLernon nói.
Jamie Shen, giám đốc cấp cao của PGIM Real Estate, cho biết, trong vài năm gần đây, nhà đầu tư hiểu rõ hơn về nhu cầu lương thực ngày càng tăng cũng như những hạn chế về phía nguồn cung.
“Các nhà đầu tư có thể hiểu rằng khi dân số ngày càng tăng, chúng ta cần nhiều lương thực và đất canh tác hơn để trồng trọt”, bà nói.
Tuy nhiên, theo ước tính của ngành, chỉ từ 1-3% thị trường đất nông nghiệp trị giá 3,4 nghìn tỉ đô la của Mỹ thuôc sở hữu của các quỹ đầu tư. Theo dữ liệu gần đây nhất của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), các doanh nghiệp do gia đình sở hữu và điều hành nắm giữ 95% tổng số trang trại nông nghiệp ở Mỹ.
Dù vậy, một số tổ chức nông dân xem hoạt động thâu tóm đất nông nghiệp của các quỹ đầu tư là mối đe dọa đối với cộng đồng nông thôn. Theo USDA, độ tuổi trung bình của nông dân Mỹ là 58. Điều này có nghĩa là khoảng 400 triệu mẫu đất nông nghiệp sẽ đổi chủ trong thập niên tới, Jordan Treakle, điều phối viên chính sách và các chương trình quốc gia của Liên minh trang trại gia đình quốc gia Mỹ (NFFC), cho biết.
“Vì vậy, có mối lo ngại lớn rằng các quỹ đầu tư sẽ kiểm soát cơ sở đất nông nghiệp ở đất nước này”, ông nói.
Theo Financial Times
Chánh Tài
