PVcomBank vừa công bố Báo cáo tài chính hợp nhất 2020 nhưng có nhiều vấn đề bị kiểm toán ngoại trừ dẫn tới có thể lỗ hàng trăm tỷ đồng
Đang lãi thành lỗ?
Trong Báo cáo tài chính 2020, Ngân hàng TMCP Đại chúng (PVcomBank) báo cáo tổng tài sản 181,4 tỷ đồng, lợi nhuận kế toán trước thuế đạt 75,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, Báo cáo kiểm toán độc lập do Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC thực hiện đã đưa ra hàng loạt ý kiến ngoại trừ dẫn tới giảm tổng lợi nhuận kế toán trước thuế năm 2020 của PVcomBank.
Đối với các ý kiến ngoại trừ dẫn tới giảm lợi nhuận: Tại ngày 31/12/2020, PVcomBank chưa thực hiện phân loại nhóm nợ, trích lập dự phòng và thoái lãi dự thu đầy đủ đối với các khoản cho vay của khách hàng theo quy định hiện hành. Theo đó, nếu ngân hàng thực hiện theo đúng quy định, thì chỉ tiêu “Dự phòng rủi ro cho vay và ứng trước cho khách hàng” sẽ tăng lên số tiền gần 821,5 tỷ đồng, chỉ tiêu “Các khoản lãi, phí phải thu” và chỉ tiêu “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm 1.215 tỷ đồng và 2.036,7 tỷ đồng. Và tổng lợi nhuận trước thuế sẽ giảm 541,2 tỷ đồng.
Cũng tại ngày 31/12/2020, PVcomBank chưa thực hiện trích lập dự phòng rủi ro cho các tài sản Có nội bảng khác đầy đủ theo quy định hiện hành. Theo đó, số dự phòng rủi ro cho các tài sản Có nội bảng khác cần trích lập tại ngày 31/12/2020 là 254 tỷ đồng. Nếu ngân hàng thực hiện theo đúng quy định, chỉ tiêu “Các khoản dự phòng rủi ro cho các tài sản Có nội bảng khác” sẽ tăng lên và “Lợi nhuận chưa phân phối” sẽ giảm đi 254 tỷ đồng và kéo theo Tổng lợi nhuận trước thuế sẽ tiếp tục giảm thêm 130,2 tỷ đồng.
Ngược lại, kiểm toán viên cũng lưu ý một số chỉ tiêu làm tăng lợi nhuận trước thuế của Pvcombank: PVcomBank cũng chưa thực hiện phân loại nhóm nợ, trích lập dự phòng và thoái lãi dự thu đầy đủ đối với các khoản đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết theo quy định hiện hành. Nếu thực hiện đúng quy định, Tổng lợi nhuận trước thuế của PVcomBank sẽ tăng lên 64,5 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, năm 2017, PVcomBank ghi nhận một số khoản thu nhập từ bán một số khoản đầu tư chứng khoán vốn và khoản đầu tư dài hạn chưa thỏa mãn các điều kiện ghi nhận doanh thu theo Chuẩn mực kế toán. Năm 2020, ngân hàng đã thu hồi một khoản đầu tư dài hạn đã bán trên và hạch toán lãi phát sinh từ giao dịch này trong năm 2017 vào Chi phí hoạt động khác. Báo cáo kiểm toán cho rằng, nếu ngân hàng thực hiện theo đúng quy định, “Tổng lợi nhuận trước thuế” tăng thêm 37,5 tỷ đồng.
Tựu chung lại, nếu hạch toán lại đúng theo quy định hiện hành như kiểm toán viên đã lưu ý, tổng lợi nhuận trước thuế của PVcomBank tính lại cho năm 2020 giảm khoảng 569,4 tỷ đồng. Điều này dẫn tới PVcomBank lỗ trước thuế gần 494 tỷ đồng năm 2020 chứ không phải có lãi 75,8 tỷ đồng như trong Báo cáo tài chính mà ngân hàng này công bố trước đó.
Những số liệu “không thể xác định”
“
Theo báo cáo tài chính do PvcomBank công bố, thu nhập lãi thuần năm 2020 đạt 1.639 tỷ đồng, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ đạt 233 tỷ đồng, kinh doanh ngoại hối lỗ 121 tỷ đồng, mua bán chứng khoán kinh doanh lãi 184,4 tỷ đồng, mua bán chứng khoán đầu tư lãi 812,8 tỷ đồng… Tổng lợi nhuận trước thuế lãi 75,8 tỷ đổng. Lợi nhuận sau thuế 73,5 tỷ đồng.
”
Kiểm toán cho biết, ngân hàng thuyết minh rằng trong năm 2017 đã thực hiện chuyển nhượng khoản đầu tư góp vốn mua cổ phần cho một đối tác theo phương án trả chậm với số tiền 727,8 tỷ đồng. Sau khi đối tác thanh toán 6 tỷ đồng, với số phải thu khó đòi quá hạn còn lại ngân hàng phải trích lập dự phòng 161 tỷ đồng.
Nhưng với các tài liệu mà kiểm toán có được, kiểm toán độc lập cho biết “chưa thể xác định được khả năng thu hồi đầy đủ của khoản phải thu này”, nên không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh số liệu hay không.
Một số liệu “không thể xác định” nữa liên quan tới thời điểm 2019 khi PVcomBank nhận bàn giao tài sản bảo đảm để cấn trừ nợ của một khoản trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết trị giá 736,7 tỷ đồng và ghi nhận thu nhập phát sinh từ giao dịch này là 240 tỷ đồng. Tuy nhiên, kiểm toán một lần nữa “chưa thể xác định được giá trị lợi ích kinh tế sẽ thu được từ giao dịch này, cũng như chưa khẳng định được việc ghi nhận này có đảm bảo nguyên tắc thận trọng theo quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam hay không”, và không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh các số liệu này hay không.
Ngoài các ý kiến ngoại trừ, báo cáo của kiểm toán AASC cũng nhấn mạnh hai nội dung. Đó là PVcomBank đang ghi nhận khoản phải thu 145,4 tỷ đồng từ Tổng công ty Cổ phần dịch vụ kỹ thuật Dầu khí Việt Nam và 14 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam. Tuy nhiên, đến thời điểm lập báo cáo tài chính hợp nhất, các thủ tục nghiệm thu và quyết toán giữa các bên chưa hoàn thành nên chưa có cơ sở để các bên thanh toán hoàn trả khoản phải thu này.
Bên cạnh đó, báo cáo của AASC cũng nhấn mạnh, ngân hàng đã áp dụng chính sách kế toán riêng trong đề xuất được nêu trong Phương án cơ cấu lại đang trình Ngân hàng Nhà nước phê duyệt liên quan đến phân loại nợ, thu hồi nợ và trích lập dự phòng, thoái lãi dự thu. Tuy nhiên, phương án này mới chỉ được Ngân hàng Nhà nước thông qua nội dung để trình Thủ tướng, đang lấy ý kiến các bộ ngành có liên quan. Do đó, kiểm toán “không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh số liệu có liên quan do áp dụng chính sách kế toán riêng này hay không”.
