ASEAN vừa công bố hướng dẫn về quản trị và đạo đức trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm thúc đẩy sử dụng công nghệ này “có trách nhiệm”. Ảnh: Asean.org
Hướng dẫn của được phát hành sau cuộc họp kéo dài hai ngày của hội nghị bộ trưởng kỹ thuật số ASEAN lần thứ tư tại Singapore. Theo tuyên bố chung của hội nghị, hướng dẫn nhằm mục đích giúp “các tổ chức trong khu vực mong muốn thiết kế, phát triển và triển khai các công nghệ AI truyền thống trong các ứng dụng thương mại và phi quân sự hoặc ứng dụng kép”.
Tuyên bố chung nhấn mạnh sự cần thiết phải thiết lập các chính sách và hướng dẫn để thúc đẩy sự phát triển của các công nghệ mới nổi một cách có trách nhiệm và an toàn. Hội nghị cũng nhất trí thành lập một nhóm công tác để thảo luận về quản trị .
“Hướng dẫn này tìm cách thiết lập các nguyên tắc chung cho AI đáng tin cậy và đề xuất các phương pháp hay nhất về cách triển khai AI đáng tin cậy trong ASEAN”, Bộ Thông tin và truyền thông cho biết.
Kristina Fong, nhà nghiên cứu về các vấn đề kinh tế của Trung tâm Nghiên cứu ASEAN, nhận xét, cách tiếp cận linh hoạt, nhẹ nhàng để quản lý rủi ro AI bằng hướng dẫn này phản ánh những thách thức liên quan đến khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên ASEAN.
Bà lưu ý, các nước ASEAN khác nhau, không chỉ về năng lực kỹ thuật số, mà còn về mức độ trưởng thành của các cơ quan quản lý, năng lực thể chế cũng như tính thượng tôn pháp luật.
“Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải có một diễn đàn để thảo luận về những rủi ro của AI và ASEAN có thể cần cách tiếp cận phối hợp để quản lý chúng. Quan trọng hơn là đưa ra hướng đi cho các nước thành viên ASEAN hiện đang bị tụt lại phía sau”, Kristina Fong nói.
Mối quan tâm đến AI bùng nổ khi OpenAI (Mỹ) ra mắt hồi tháng 11 năm 2022. Chatbot này đã gây sốt nhờ khả năng trả lời nhuần nhuyễn giống như con người trước các truy vấn của người dùng.
Tại Đông Nam Á, Singapore là nước đi đầu về AI. Singapore là một trong những nước đầu tiên công bố chiến lược AI quốc gia vào năm 2019. Tháng 12 năm ngoái, Singapore đưa ra chiến lược AI quốc gia 2.0, đặt ra 15 hướng hành động trong vòng 3-5 năm tới, bao gồm các chương trình đào tạo AI, xây dựng cơ sở vật chất dành riêng cho AI.
Singapore đứng đầu Chỉ số sẵn sàng AI châu Á-Thái Bình Dương năm 2023 của hãng phần mềm Salesforce (Mỹ). Chỉ số này xếp hạng mức độ sẵn sàng áp dụng AI ở 12 nước trong khu vực. Các nước thành viên ASEAN khác, gồm Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Philippines và Thái Lan, xếp ở vị trí từ thứ 8 đến thứ 12 trong chỉ số.
“Thách thức với một khu vực như ASEAN là có các nước thành viên đang ở các giai đoạn phát triển kỹ thuật số khác nhau. Điều này có nghĩa là những mối quan tâm và cân nhắc về chính sách Ai của họ rất khác nhau”, Kenddrick Chan, nhà phân tích chính sách cấp cao tại Viện Thay đổi toàn cầu Tony Blair, bình luận.
Theo Kristina Fong, ngay cả khi xem xét một số quy định cơ bản cần thiết để quản lý hiệu quả các rủi ro AI này, chẳng hạn quy định về an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân, các nước ASEAN vẫn không cùng quan điểm về các giai đoạn thực hiện, hoặc có hiệu quả khác nhau về mặt quản lý.
Hướng dẫn quản trị AI của ASEAN đưa các khuyến nghị cấp quốc gia bao gồm nuôi dưỡng nhân tài AI và nâng cao tay nghề cho lực lượng lao động cũng như đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển AI. Các đề xuất cấp khu vực bao gồm việc thành lập một nhóm công tác để triển khai các đề xuất đó.
Hướng dẫn cung cấp cho các nước thành viên ASEAN những trường hợp sử dụng AI cụ thể mà các doanh nghiệp tư nhân và khu vực công ở châu Á đã triển khai. Chúng bao gồm các biện pháp quản trị trong quá trình thiết kế, phát triển và triển khai AI mà hãng gọi xe Gojek (Indonesia) và Smart Nation Group (SNG) của Singapore đang thực hiện. SNG là một cơ quan trực thuộc Văn phòng Thủ tướng Singapore, có nhiệm vụ hướng dẫn quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của Singapore và dẫn dắt nỗ lực phát triển các chiến lược quốc gia thông minh.
“Rõ ràng là khu vực tư nhân sẽ đóng một vai trò quan trọng trong các nỗ lực quản trị AI. Do đó, các chính phủ trong khu vực ASEAN nên khám phá các cơ chế để thúc đẩy sự hợp tác công-tư tốt hơn trong lĩnh vực này, cả ở cấp quốc gia lẫn khu vực”, nhà phân tích Kenddrick Chan nói.
Theo CNBC, Kyodo
Lê Linh
