Toàn cảnh Hội nghị phát triển thương mại điện tử Việt Nam, ngày 1/12 tại Hà Nội. (Ảnh: Văn An)
Ngày 1/12, Cục ương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã tổ chức Hội nghị phát triển thương mại điện tử Việt Nam với chủ đề “Phát triển thương mại điện tử bền vững”. Sự kiện được tổ chức trong khuôn khổ Chương trình Tuần lễ thương mại điện tử quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam - Online Friday thứ 10.
Trong 10 năm qua, Bộ Công Thương tổ chức Chương trình với sứ mệnh đồng hành cùng thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã giải quyết các khó khăn, thách thức về nhận thức, niềm tin của toàn dân về mua sắm trực tuyến; khó khăn về hạ tầng công nghệ hỗ trợ... qua đó góp phần thúc đẩy thị trường thương mại điện tử Việt Nam phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ.
Bên cạnh những hoạt động khuyến mại, giảm giá của các doanh nghiệp, Hội nghị là hoạt động có ý nghĩa tạo môi trường cho các tổ chức, doanh nghiệp trình diễn những công nghệ mới nhất và các mô hình thương mại điện tử tiên tiến, các giải pháp thúc đẩy thương mại điện tử để người tiêu dùng trải nghiệm, xây dựng thói quen, kỹ năng thương mại điện tử mới.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Văn An)
Thương mại điện tử là cấu phần quan trọng của nền kinh tế số
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, thương mại điện tử Việt Nam đang trải qua giai đoạn 10 năm phát triển rực rỡ. Từ những ngày khái niệm "thương mại điện tử" còn khá xa lạ với người tiêu dùng; giao diện, hiển thị sản phẩm, dịch vụ, gian hàng còn đơn giản; số lượng nhà bán hàng ứng dụng thương mại điện tử chưa đa dạng và tốn nhiều công sức để có những đơn hàng đầu tiên.
Giờ đây thương mại điện tử Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc ở mức 16-30%/năm và dự kiến quy mô thị trường sẽ đạt 20,5 tỷ USD trong năm 2023 này.
"Điều này chứng tỏ rằng thương mại điện tử ngày càng khẳng định là cấu phần quan trọng của nền kinh tế số tại Việt Nam. Cùng với đó, thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam cũng đã hình thành các hệ thống cung ứng dịch vụ thứ cấp cho thị trường bao gồm: dịch vụ nền tảng công nghệ hỗ trợ giao dịch thương mại điện tử, các dịch vụ marketing, truyền thông tiếp thị trực tuyến, dịch vụ chuyển phát... Sự kết nối và chia sẻ của các hệ thống cung ứng dịch vụ này ngày càng giúp tối ưu quy trình liên kết giữa nhà sản xuất với người tiêu dùng", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Bên cạnh những kết quả tích cực, thương mại điện tử cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: đảm bảo nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cá nhân; hạ tầng logistics thương mại điện tử còn chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường; niềm tin của người tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến...
Để để từng bước giải quyết các khó khăn, thách thức trong thương mại điện tử, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề nghị trong giai đoạn tiếp theo, Chương trình Online Friday thực hiện đúng sứ mệnh là giúp cho thị trường thương mại điện tử Việt Nam phát triển bền vững - Tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử.
Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng đề nghị Ban tổ chức, các chuyên gia tập trung chia sẻ định hướng tổng thể phát triển thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo. Bên cạnh đó, các nội dung tập trung vào thực trạng phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam, các khó khăn, thách thức cụ thể đang gặp phải trong quá trình thực hiện công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử.
Ngoài ra, Thứ trưởng yêu cầu nhà nước và doanh nghiệp cùng đề xuất các các giải pháp ứng dụng công nghệ số thúc đẩy hệ sinh thái phát triển thương mại điện tử, bảo vệ người tiêu dùng và các chủ thể tham gia giao dịch trực tuyến.
Để thương mại điện tử phát triển bền vững
Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, để thương mại điện tử phát triển bền vững cần phải đảm bảo 5 yếu tố: tăng trưởng tích cực, ổn định; cân bằng, hài hòa lợi ích các Bên liên quan; phát triển xanh; niềm tin; nguồn nhân lực.
Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang được đánh giá có tốc độ tăng trưởng nằm trong nhóm Top 10 trên toàn thế giới và dự đoán tiếp tục thăng hạng trong 2 năm tới. Yếu tố tăng trưởng ổn định, tích cực có thể nói là điểm sáng của thương mại điện tử Việt Nam, nhưng đồng thời cũng đặt ra áp lực rất lớn để duy trì tốc độ như trên thời gian tới.
Yếu tố thứ hai cần có để đảm bảo sự phát triển thương mại điện tử bền vững là sự cân bằng và hài hòa lợi ích các bên liên quan từ doanh nghiệp sản xuất, nền tảng thương mại điện tử, đơn vị dịch vụ chuyển phát, thanh toán, người tiêu dùng…, thu hẹp dần khoảng cách, tiến tới cân bằng sự phát triển giữa các vùng miền và đảm bảo liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử.
Bên cạnh đó, thương mại điện tử cũng là lĩnh vực có thể đóng góp nhiều vào việc tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu rác thải độc hại cho môi trường. Với việc tối ưu hóa quy trình kinh doanh, quy trình giao vận, thương mại điện tử sẽ giảm một lượng lớn khí thải phương tiện ra môi trường, đồng thời tiết kiệm được năng lượng tiêu thụ hao phí.
Theo lãnh đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, phát triển thương mại điện tử bền vững không thể thiếu yếu tố niềm tin. Trong 10 năm qua, mặc dù thị trường thương mại điện tử Việt Nam đã phát triển rất nhanh về lượng, nhưng lý do lớn nhất mà người tiêu dùng vẫn coi là trở ngại khi mua hàng trực tuyến vẫn là “chất lượng kém so với quảng cáo”, “không tin tưởng đơn vị bán hàng”, “khó kiểm định chất lượng hàng hóa”.
Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, để thương mại điện tử phát triển bền vững cần phải đảm bảo 5 yếu tố. (Ảnh: Văn An)
Từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, để thay đổi được thực trạng này cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật cạnh canh trên môi trường thương mại điện tử; hoàn thiện quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm và xây dựng các quy tắc, chuẩn mực kinh doanh trên môi trường mạng.
Yếu tố cuối cùng để đảm bảo cho việc phát triển thương mại điện tử bền vững là nguồn nhân lực. “Thương mại điện tử là lĩnh vực mới, đang phát triển nhanh, tuy nhiên quy mô nguồn nhân lực chưa theo kịp nhu cầu phát triển. Ước tính, chỉ có 30% nhân lực tại các công ty cung cấp giải pháp thương mại điện tử hiện nay được đào tạo chính quy. Như vậy, có tới 70% nhân sự thương mại điện tử ở những đơn vị này được tuyển dụng từ những chuyên ngành đào tạo khác như thương mại, kinh doanh, công nghệ thông tin…”, bà Oanh nhấn mạnh.
Đại biểu tham dự được được lắng nghe định hướng chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường trực tuyến của Lãnh đạo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; về thực trạng những khó khăn, thách thức khi hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Việt Nam từ góc độ cơ quan quản lý địa phương, từ các ngân hàng, các tổ chức thanh toán, các sàn thương mại điện tử, các doanh nghiệp chuyển phát và hiệp hội thương mại điện tử….
Trong khuôn khổ Hội nghị, phiên Tọa đàm với chủ đề “Giải pháp hệ sinh thái số tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam" đã thu hút nhiều sự quan tâm, trao đổi của đông đảo doanh nghiệp đến tham dự.
Từ những chia sẻ, kiến nghị của các cơ quan, tổ chức, hiệp hội và doanh nghiệp đến Bộ Công Thương tại Hội nghị, Chương trình tiếp tục có thêm cơ hội hoàn thiện khung pháp lý và chính sách hiện hành về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường trực tuyến. Từ đó, có thể tham mưu với lãnh đạo Chính phủ các định hướng, kế hoạch phù hợp nhằm thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, tiếp tục đưa thương mại điện tử đóng vai trò chủ đạo đóng góp vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế số.
Văn An
