Theo RT của Nga ngày 14 và 15/4, Chính phủ Ukraine cáo buộc, trong suốt thời gian Ukraine tập trận, Nga đã phong tỏa Eo biển Kerch giữa Biển Đen và Biển Azov trong cuộc tập trận của Ukraine, điều này làm cho Hải quân Ukraine “nội ngoại bất nhập”.
Theo báo cáo, Bộ Ngoại giao Ukraine gửi Công hàm phản đối đến Bộ Ngoại giao Nga, nội dung nêu rõ, các thủy thủ đoàn Ukraine bị cấm đi vào eo biển Kerch do Nga kiểm soát, Eo biển này đã chia cắt bờ biển phía đông và phía tây của Ukraine.
Nga đã phong tỏa eo biển Kerch, dự kiến kéo dài đến tháng 10/2021. Nguồn: Sina.
Trong một tuyên bố ngày 15/4, nhà ngoại giao Ukraine cho biết, Nga đã “thông báo rằng từ tuần tới đến tháng 10/2021, họ sẽ áp đặt lệnh phong tỏa trên vùng biển Biển Đen theo hướng eo biển Kerch, cấm tàu chiến và tàu nước ngoài qua lại”.
Các quan chức Ukraine nói rằng, Nga đang "sử dụng các cuộc tập trận quân sự như một cái cớ" để phong tỏa khu vực chiến lược trên. Các quan chức Ukraine "phản đối mạnh mẽ các hành động này của Nga và yêu cầu hủy bỏ ngay lập tức quyết định phong tỏa một số vùng biển ở Biển Đen".
Theo báo cáo, Chính phủ Ukraine tuyên bố, hành động của Nga "vi phạm nghiêm trọng quyền tự do hàng hải" và vi phạm nghĩa vụ của Nga về việc "không cản trở hoặc can thiệp vào việc tiếp cận cảng Biển Azov qua eo biển quốc tế".
Báo cáo đề cập rằng, ngày 14/4, Hải quân Nga thông báo sẽ tổ chức một loạt cuộc tập trận ở Biển Đen và sẽ cử các tàu bao gồm tàu khu trục nhỏ, tàu tuần dương hạng nhẹ, thủy phi cơ, tàu quét mìn, trực thăng và máy bay chiến đấu tham gia.
Lực lượng này sẽ tiến hành các cuộc tấn công trên mặt đất và các hoạt động hỗ trợ trên không. Đồng thời, chỉ huy Quân khu phía Nam của Nga xác nhận, các tàu từ Hạm đội Caspi đang trên đường đến Biển Đen để “tụ họp” với các lực lượng đóng tại khu vực này.
Cuộc tập trận của Nga cũng “trùng hợp” với thông tin về việc Mỹ sẽ điều hai tàu chiến đến Biển Đen. Tuy nhiên, thông tin mới nhất từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Ankara đã nhận được thông báo từ Mỹ rằng, Washington đã hủy bỏ kế hoạch triển khai tàu chiến tới Biển Đen.
Eo biển Kerch là kênh duy nhất nối Biển Đen và Biển Azov, rộng khoảng 4,5 đến 15 km và sâu tới 18 mét. Việc sử dụng Eo biển Kerch và Biển Azov được quy định trong Thỏa thuận Hợp tác Nga-Ukraina ngày 24/12/2003.
Trong đó, cả hai vùng biển được định nghĩa là vùng lãnh hải được sử dụng chung, cho phép các tàu, bao gồm cả tàu quân sự, của cả hai quốc gia tự do đi qua cả hai vùng biển mà không bị hạn chế hoặc cần sự đồng ý của nước kia.
Các tàu của Ukraine bị Nga bắt giữ ở Eo biển Kerch năm 2018. Nguồn: Sina.
Tuy nhiên, trên thực tế Nga và Ukraine chưa bao giờ có thể đạt được thỏa thuận về việc phân chia Biển Azov. Sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, Eo biển Kerch trở thành một điểm nóng tranh chấp pháp lý và chính trị giữa Nga và "người anh em" cũ Ukraine.
Kiev đã đơn phương thiết lập một đường ranh giới tại eo biển này vào năm 1999 và thực thi nhiều động thái nhằm tuyên bố một số khu vực thuộc biển Azov là vùng nội thủy.
Nga đối phó lại bằng cách xây dựng một con đập từ đất liền nối với đảo Tuzla nằm giữa eo Kerch mà Ukraine tuyên bố sở hữu. Sự việc này, tới tận ngày nay, vẫn được các lãnh đạo Ukraine coi là “bằng chứng từ ban đầu” về hành vi “gây hấn” của Moscow.
Những nỗ lực liên tiếp của Nga nhằm kiểm soát Eo biển Kerch bị phía Ukraine phản kháng và hai nước từng suýt nữa rơi vào xung đột quân sự nhiều năm trước sự kiện Crimea 2014.
Sau khi Crimea được sáp nhập trở lại Nga năm 2014, Moscow đã xúc tiến ngay hoạt động xây dựng một cây cầu ngang qua Eo biển Kerch, nối Bán đảo Crimea với đại lục Nga.
Trong một nỗ lực ngăn cản xây dựng cầu Kerch và đảm bảo quyền qua lại eo biển cho tàu thuyền, Ukraine đã đơn phương kiện Nga ra tòa án ở La Haye (Hà Lan) với cáo buộc Moscow vi phạm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Được biết, đây không phải là lần đầu tiên Nga và Ukraine xảy ra xích mích ở eo biển Kerch. Vào cuối tháng 11/2018, 3 tàu hải quân Ukraine đã vượt qua biên giới Nga, đi vào vùng biển tạm thời đóng cửa của Nga và đi từ Biển Đen đến eo biển Kerch.
Cơ quan An ninh Liên bang Nga tuyên bố rằng, các hành động khiêu khích của 3 tàu hải quân Ukraine ở khu vực Biển Đen kéo dài hơn 4 giờ, và mục đích rõ ràng là nhằm kích động xung đột trong khu vực. Sau đó, Nga đã bắt giữ 3 tàu chiến Ukraine có liên quan và tòa án Nga cũng phê chuẩn việc bắt giữ tất cả 24 binh sĩ Ukraine đã gây ra xung đột ở eo biển Kerch.
