Các thế hệ làm Báo Nhân Dân tại Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Báo Nhân Dân ra số đầu (11-3-1951 - 11-3-2021). Ảnh: Nguyên KHOA
(Bài phát biểu của đồng chí Thuận Hữu, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư)
Cách đây 70 năm, tại xã Kim Bình, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang, trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ II đã quyết định “xuất bản Báo Nhân Dân, cơ quan Trung ương của Ðảng” thay cho tờ Sự Thật. Kể từ Báo Thanh Niên, do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập ngày 21-6-1925, Báo Nhân Dân đã kế tục và phát huy truyền thống vẻ vang của các tờ báo Ðảng là: Tranh Ðấu, Dân Chúng, Cờ giải phóng, Sự Thật. Cùng với Báo Nhân Dân phát hành ở miền bắc, theo quyết định của Trung ương Ðảng, tại miền nam và khu 5 cũng xuất bản Báo Nhân Dân miền Nam và Nhân Dân liên khu 5 góp phần đắc lực trên mặt trận báo chí, tư tưởng, đồng hành với cuộc kháng chiến hào hùng của quân và dân ta trên khắp các chiến trường.
70 năm qua, trong mỗi chặng đường vinh quang và đầy gian lao, thử thách, Báo Nhân Dân luôn luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của các đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước; sự nhiệt tình ủng hộ, giúp đỡ tận tình của các tổ chức đảng, các ngành, các cấp, các đoàn thể, địa phương, đơn vị; sự tin cậy, hợp tác của đông đảo bạn đọc, cộng tác viên, đồng nghiệp và sự tin cậy, đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân.
Ðặc biệt, Báo Nhân Dân luôn luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm chỉ đạo. Bác căn dặn những người làm báo Ðảng: “Cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng”. Là vị lãnh đạo tối cao của Ðảng, Nhà nước, trong cuộc sống, công việc hằng ngày của mình, Bác luôn coi trọng việc xem báo Ðảng, chỉ đạo báo Ðảng, trực tiếp viết bài cho báo Ðảng là trách nhiệm, là mối quan tâm thường trực. Trong 18 năm, kể từ số đầu đến số báo 5526 (ngày 1-9-1969) Bác đã viết 1.205 bài đăng Báo Nhân Dân, với 23 bút danh, trong đó bút danh CB được dùng dưới nhiều bài nhất: 706 bài.
Bằng cách nêu gương đó, Người đã đặt ra, duy trì, cổ vũ một phong cách lãnh đạo sâu sát: từ thực tiễn tới nghiên cứu, thông tin, định hướng; từ thông tin, định hướng trở lại kiểm tra, nghiên cứu, chỉ đạo hoạt động thực tiễn. Bài học đó vẫn nguyên vẹn giá trị, không chỉ trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của Ðảng, Nhà nước ở tầm vĩ mô mà còn hằng ngày, hằng giờ tác động, chi phối tới công tác báo chí, thông tin, tuyên truyền, tới mỗi nhà báo và cơ quan báo chí, trong đó có Báo Nhân Dân.
Trong ngày kỷ niệm đáng nhớ này, chúng ta thành kính tưởng nhớ, biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, vị lãnh tụ kính yêu và là người thầy của nền báo chí cách mạng Việt Nam; tưởng nhớ tới các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước tiền bối luôn sâu sát chỉ đạo mỗi bước phát triển của Báo Nhân Dân; tưởng nhớ các liệt sĩ của Báo Nhân Dân đã đổ máu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của dân tộc, vì sự nghiệp của báo Ðảng. Chúng ta tưởng nhớ tới các đồng chí lãnh đạo Báo Nhân Dân qua các thời kỳ, những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nền báo chí cách mạng, cho sự phát triển và lớn mạnh không ngừng của Báo Nhân Dân; tưởng nhớ bao nhà báo lão thành đi trước, bao lớp cán bộ, phóng viên, biên tập viên, công nhân viên, bằng cái tâm trong sáng, ngòi bút dấn thân, trách nhiệm nghề nghiệp, ở mọi vị trí công tác của mình đã chung sức xây đắp nên thành tựu và truyền thống vẻ vang suốt 70 năm qua của tờ báo Ðảng.
Gắn bó máu thịt, đồng hành cùng dân tộc trong cuộc cách mạng giành độc lập tự do, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN dưới sự lãnh đạo của Ðảng, không ngừng học hỏi, tu dưỡng, vươn lên là truyền thống xuyên suốt, là trang sử vẻ vang của Báo Nhân Dân trong chiều dài 70 năm qua.
Cuộc kháng chiến chín năm chống thực dân Pháp, cuộc kháng chiến 21 năm chống đế quốc Mỹ. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trên miền bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà. Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trên cả hai đầu biên giới sau năm 1975. Ba mươi lăm năm Ðổi mới đưa đất nước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH, HÐH và hội nhập… 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung và phát triển)… Ðó là những dấu mốc trên chặng đường phát triển của đất nước. Ðó cũng là những gạch nối ghi dấu bao thăng trầm, bao trải nghiệm để báo chí cách mạng nói chung, Báo Nhân Dân nói riêng tiếp cận thực tiễn cách mạng, làm sáng tỏ bản lĩnh và nghị lực Việt Nam.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Ðại hội lần thứ XIII của Ðảng đã đánh giá những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử qua hơn 35 năm đổi mới, chỉ ra những đặc điểm thời đại và yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước. Hơn 35 năm ấy, Báo Nhân Dân đã kiên trì bảo vệ đường lối Ðổi mới của Ðảng, giữ vững định hướng chính trị, thực hiện nghiêm túc tôn chỉ, mục đích của báo Ðảng. Thông tin kịp thời, chính xác đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với các tầng lớp nhân dân. Bám sát tình hình đất nước và quốc tế, những vấn đề nóng bỏng trong đời sống xã hội, Báo Nhân Dân đã có nhiều loạt bài điều tra, phóng sự, nhiều bài chuyên luận, cổ vũ những nhân tố mới, điển hình tiên tiến; đồng thời phê phán những quan điểm, nhận thức lệch lạc, những biểu hiện tiêu cực, trì trệ. Qua đó, cùng với báo chí cả nước, Báo Nhân Dân đã góp phần giới thiệu, nhân rộng các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, kiến nghị bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Ðảng và Nhà nước.
Nhìn lại một chặng đường dài, thành tựu đạt được là vô cùng to lớn, thể hiện trên nhiều mặt. Song bên cạnh đó, tập thể những người làm Báo Nhân Dân luôn nhận thức sâu sắc những hạn chế, khuyết điểm. Trong cuộc cạnh tranh thông tin quyết liệt, thông tin trên Báo Nhân Dân nhiều lúc còn chậm, nguồn thông tin chưa đa dạng, phong phú. Tính chiến đấu, dẫn dắt dư luận có lúc chưa đồng đều ở các lĩnh vực kinh tế - chính trị, an ninh - quốc phòng, văn hóa - xã hội… để đáp ứng kỳ vọng của cán bộ, đảng viên, bạn đọc, nhất là bạn đọc trẻ. Mặc dù đã có sự đổi mới mạnh mẽ về hình thức và nội dung, các ấn phẩm vẫn còn những bài viết khô khan, viết dài, công thức, không lôi cuốn bạn đọc, nặng về lễ tân. Ðổi mới về hình thức các ấn phẩm theo hướng hiện đại, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và đòi hỏi của bạn đọc. Công tác cán bộ còn nhiều bất cập cần phải quyết liệt khắc phục. Là vấn đề như nhiều cơ quan báo chí phải đối mặt, vấn đề đạo đức người làm báo đang ngày càng nóng bỏng, buộc chúng ta không được coi thường, buông lỏng.
Phía trước chúng ta là những dấu mốc bản lề, bước ngoặt: Ðó là 100 năm thành lập Ðảng, 100 năm thành lập nước Việt Nam DCCH, nay là nước CHXHCN Việt Nam. Trên chặng đường kiên định, bền bỉ, sáng tạo làm sáng tỏ con đường đi lên của dân tộc, làm sáng tỏ năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Ðảng hòa quyện với sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, Báo Nhân Dân đã và sẽ tiếp tục có vị trí xứng đáng của mình. Thực tiễn đổi mới rộng lớn và phong phú trong giai đoạn hội nhập mới với nhiều thách thức và cơ hội đan xen vừa là môi trường tác nghiệp để Báo Nhân Dân đồng hành, vừa là lửa thử vàng để soi rọi, kiểm nghiệm, nhìn lại mình cả thành tựu và hạn chế, thẳng thắn định vị mình trong dòng chảy của báo chí cách mạng và báo chí thế giới, khẳng định năng lực, phẩm chất, tầm vóc và truyền thống của đội ngũ người làm báo Ðảng.
Càng tắm mình vào thực tiễn để trau dồi lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp, bản lĩnh văn hóa, những người làm Báo Nhân Dân càng thấy rõ trách nhiệm nặng nề của mình trước Tổ quốc, trước nhân dân, trước Ðảng, trước bạn đọc; càng đòi hỏi người làm báo Ðảng luôn phải vượt lên chính mình, vượt qua khó khăn, thử thách để nỗ lực vươn lên, hoàn thành nhiệm vụ.
Sau 70 năm xây dựng và trưởng thành, hiện nay Báo Nhân Dân trở thành một cơ quan báo chí đa phương tiện gồm các ấn phẩm: Báo Nhân Dân hằng ngày, Nhân Dân cuối tuần, Nhân Dân hằng tháng và báo Thời Nay. Báo Nhân Dân điện tử gồm: Nhân Dân điện tử tiếng Việt, Nhân Dân điện tử tiếng Anh, Nhân Dân điện tử tiếng Trung Quốc, Nhân Dân điện tử tiếng Pháp, Nhân Dân điện tử tiếng Nga, Nhân Dân điện tử tiếng Tây Ban Nha.
Tháng 9-2015, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sau một thời gian gấp rút chuẩn bị, kênh Truyền hình Nhân Dân đã chính thức phát sóng toàn quốc. Trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, lắng nghe ý kiến phê bình, góp ý của các đồng chí lãnh đạo, của đông đảo người xem, Truyền hình Nhân Dân sẽ tiếp tục đổi mới để thật sự là kênh truyền hình chính luận, thời sự, kịp thời, trung thực, tin cậy, đặc sắc với thế mạnh là thông tin, bình luận chính trị - xã hội.
Vinh dự được Ban Bí thư giao nhiệm vụ sản xuất các bộ phim tài liệu, tháng 5-2020 Báo Nhân Dân đã quyết định thành lập Hãng phim tài liệu và điện ảnh Nhân Dân. Bước đầu Hãng đã sản xuất được nhiều bộ phim dài tập, được dư luận đánh giá cao, trong đó có bộ phim 90 tập “Việt Nam - Thời đại Hồ Chí Minh, biên niên sử truyền hình”, giành giải Ðặc biệt Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Ðảng - mang tên Búa Liềm Vàng.
Trên nền tảng Nhân Dân điện tử với nhiều thứ tiếng, Báo Nhân Dân về cơ bản đã có đủ phương tiện phục vụ nhiệm vụ thông tin đối ngoại ở những địa bàn quan trọng. Báo Nhân Dân cũng đã phủ kín mạng lưới phóng viên thường trú trong 63 tỉnh, thành phố cả nước. Thời gian qua, Báo Nhân Dân đã mở thêm các cơ quan thường trú nước ngoài tại Lào, Cam-pu-chia, LB Nga, cùng với các cơ quan thường trú tại Trung Quốc, Pháp, Thái-lan theo lộ trình đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo, góp phần nối dài tầm ảnh hưởng của báo Ðảng tới các địa bàn trọng yếu.
Nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới của Báo Nhân Dân là tiếp tục nâng cao chất lượng các ẩn phẩm và Truyền hình Nhân Dân, nhất là chất lượng chính trị; tăng cường đào tạo đội ngũ những người làm báo vừa có bản lĩnh chính trị, vừa giỏi nghề, vừa có đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội, nắm bắt và ứng dụng kịp thời xu hướng làm báo hiện đại của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Tự hào với bề dày lịch sử vẻ vang của Báo Nhân Dân, chúng tôi nhận thức sâu sắc rằng, trong mỗi bước đi lên, tập thể những người làm Báo Nhân Dân luôn luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo Báo Nhân Dân ngay từ số ra đầu tiên; sự quan tâm theo dõi, cổ vũ nhiệt tình của các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, các địa phương, đặc biệt là của đội ngũ cộng tác viên thân thiết và đông đảo bạn đọc cả nước. 70 năm qua, Báo Nhân Dân đã được Ðảng và Nhà nước trao tặng những phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng; Huân chương Hồ Chí Minh (hai lần), Huân chương Ðộc lập hạng nhất, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, Anh hùng LLVT nhân dân. Vinh dự lớn lao đó thôi thúc các thế hệ những người làm báo Ðảng tiếp tục vươn lên, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp của Ðảng, của dân tộc, vì nhân dân phục vụ, cống hiến, không ngừng rèn luyện, không ngừng đổi mới, sáng tạo, kế tục xứng đáng truyền thống các thế hệ
đi trước.
Nhân ngày truyền thống vẻ vang, tập thể những người làm Báo Nhân Dân trân trọng bày tỏ lòng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước qua các thời kỳ, cảm ơn đồng chí, đồng nghiệp, đồng bào cả nước; cảm ơn các cộng tác viên, bạn đọc đã luôn luôn đồng hành giúp đỡ chúng tôi. Báo Nhân Dân nguyện tiếp tục phấn đấu hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ chính trị, xứng đáng là ngọn cờ chính trị - tư tưởng của Ðảng trên mặt trận báo chí nước nhà.
