Đơn hàng đã tăng
Từ đầu năm đến nay, thị trường dệt may, da giày thế giới đã dần sôi động trở lại. Ngành dệt may Việt Nam cũng có nhiều tín hiệu khởi sắc hơn so với cùng kỳ năm trước. Dù dịch bệnh vẫn còn, tuy nhiên các doanh nghiệp đã tìm ra được hướng đi phù hợp. Số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt và may mặc quý 1 ước đạt 7,2 tỷ USD, tăng 1,1% so với cùng kỳ năm trước; kim ngạch xuất khẩu xơ, sợi dệt các loại tăng 31%; kim ngạch xuất khẩu vải mành, vải kỹ thuật khác tăng 8,8%.
Từ những tháng đầu năm, ngành dệt may Việt Nam đã đón nhận nhiều thông tin tốt về đơn hàng. Ông Cao Hữu Hiếu, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đánh giá, điều này chứng tỏ thị trường dệt may đang hồi phục. Ở thời điểm hiện tại, phần lớn doanh nghiệp may trong ngành đã có đơn hàng đến hết quý 3, thậm chí nhiều doanh nghiệp có đơn hàng cho cả năm 2021.
“Thị trường dệt may toàn cầu có sự hồi phục bởi các gói hỗ trợ về kinh tế và các thông tin tích cực về vắc xin; nhu cầu các mặt hàng nói chung và may mặc nói riêng đã phần nào hồi phục trở lại. Việc chuyển dịch đơn hàng từ các nước quốc gia cạnh tranh, đặc biệt từ Myanmar giúp cho Việt Nam đón nhận một lượng đơn hàng đột biến ngay từ quý 1”, ông Cao Hữu Hiếu lý giải thêm.
Nhiều doanh nghiệp may đã có đơn hàng đến hết năm 2021.
Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam đánh giá, nhu cầu tiêu thụ đang bắt đầu phục hồi trở lại đã tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu. Doanh nghiệp dệt may thích ứng khá nhanh thông qua các giải pháp đa dạng hóa dòng hàng, thị trường, cũng như thích ứng được với nền tảng cơ chế mua bán và thanh toán theo bối cảnh mới, khác hoàn toàn cách mua bán truyền thống trước đây. Nhiều doanh nghiệp đã và đang tiếp tục đầu tư vào thiết bị, công nghệ tự động hóa cũng là một trong những yếu tố góp phần tạo nền tảng để ngành dệt may chịu được những áp lực của thị trường về chất lượng, giao hàng nhanh.
Một yếu tố khác, theo ông Vũ Đức Giang là các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đã góp phần đáng kể thúc đẩy xuất khẩu dệt may sang các thị trường. Điển hình như Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã giúp sản phẩm dệt may lan tỏa nhanh hơn tới thị trường Canada, New Zealand, Australia…; FTA Việt Nam - EU (EVFTA) cũng giúp một số dòng sản phẩm thâm nhập tốt hơn vào thị trường EU.
Còn nhiều nỗi lo
Theo ông Cao Hữu Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Vinatex, đơn hàng may mặc đã tăng trở lại, tuy nhiên các mặt hàng xuất khẩu chính trong thời gian này vẫn tập trung vào sản phẩm cơ bản, giá tương đối rẻ và sản phẩm dệt kim. Lý do là xu thế tiêu dùng của may mặc thế giới đã thay đổi nhiều trong đại dịch COVID-19. Các mặt hàng veston, sơ mi, quần âu, vốn là thế mạnh của may mặc Việt Nam, bị suy giảm mạnh nhất; như veston giảm 70%, quần âu 45%, sơ mi giảm 30%. Trong năm 2021, các mặt hàng chủ lực này sẽ có sự phục hồi nhất định so với 2020, nhưng vẫn còn ở mức thấp so với năng lực sản xuất của các doanh nghiệp may.
Còn ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho hay, trong quý 1/2021, lượng đặt hàng sản xuất của công ty tăng nhưng doanh thu giảm 9% so với cùng kỳ năm trước. Thời điểm quý 3,4/2020 tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, thị trường chưa có dấu hiệu phục hồi nên để đảm bảo duy trì sản xuất, May 10 đã nhận một số đơn hàng có mức giá gia công thấp hơn so với năm 2019. Cùng với đó, mặt hàng veston có giá trị cao bị giảm sản lượng và doanh thu tới 60% buộc doanh nghiệp phải thay thế bằng mặt hàng khác.
“Hiện nay đơn hàng jacket, quần âu, sơ mi đã có đơn đến tháng 8/2021, riêng veston là mặt hàng chủ lực của May 10 thì vẫn chưa có đủ hàng để đáp ứng năng lực sản xuất của doanh nghiệp, hiện chỉ đạt 50% năng lực. Do phải chuyển đổi sản xuất mặt hàng khác giá trị thấp hơn thay thế như dệt kim, quần áo, quần áo trẻ em…nên ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và doanh thu”, ông Thân Đức Việt cho hay.
Theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, ngành may vẫn còn đứng trước nhiều khó khăn, khi tại Châu Âu, nơi thị trường xuất khẩu chính của hàng may Việt Nam, dịch COVID-19 vẫn hoành hành và tại Mỹ, con số người mắc bệnh vẫn tăng dù có vaccine. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp không tuyển bổ sung được lao động để hoàn thành các đơn hàng và mục tiêu doanh thu bởi may mặc cũng đòi hỏi lao động có tay nghề.
Dù tình hình sản xuất, xuất khẩu dệt may trong những tháng đầu năm đã khởi sắc rõ rệt, song ông Vũ Đức Giang nhìn nhận, dệt may Việt Nam cũng đang đối mặt với những thách thức không nhỏ. Vấn đề điển hình được ông Giang nhắc tới là câu chuyện chi phí logistics của Việt Nam đang rất cao, đặc biệt là chi phí thuê container rỗng. Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, giá thuê container hiện đã tăng gấp 5 lần so với năm ngoái. Đó là chưa kể, hàng loạt đơn hàng sản xuất ra gần đây vì thiếu container xuất khẩu dẫn tới ách tắc lưu thông, chậm tiến độ giao hàng cho đối tác.
Tuy nhiều khó khăn bủa vây, nhưng đại diện Hiệp hội dệt may Việt Nam vẫn tin tưởng mục tiêu xuất khẩu 39 tỷ USD trong năm 2021 của ngành dệt may sẽ đạt được.
