Khi văn bản chuyển nhượng không bám thực tế
Khi báo giới đang quan tâm đến Giải Bóng đá chuyên nghiệp vô địch quốc gia (V.League) hay câu chuyện ngành Thể thao căng mình để lo chuyện di chuyển đi-về cho các đội tuyển dự vòng loại Olympic Tokyo 2020 thì bóng chuyền bỗng gây chú ý. Tất nhiên việc này lại không mang đến hiệu ứng tích cực cho hình ảnh bóng chuyền Việt Nam mà trái lại.
Cách đây khoảng hơn 1 tháng, Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam ra án kỷ luật cảnh cáo với HLV Phạm Thị Kim Huệ và 3 VĐV Nguyễn Ninh Anh, Hoàng Thị Phương Anh, Nguyễn Thu Hoài cùng của đội Ngân hàng Công thương Việt Nam vì "đã có những hành vi làm ảnh hưởng đến các hoạt động của bóng chuyền Việt Nam".
Quy chế chuyển nhượng VĐV bóng chuyền tại Việt Nam cần được điều chỉnh cho phù hợp thực tế.
Hành vi ấy liên quan đến việc các HLV, VĐV trên đã thỏa thuận chuyển đến đội bóng mới nổi Vĩnh Phúc, đã nhận khoản tiền tỷ từ đội này để thanh lý hợp đồng với đội bóng chủ quản. Nhưng rồi đến phút cuối lại không thể thanh lý hợp đồng và đã trả lại tiền cho phía đội bóng kia. Sau đó là lá đơn của đội bóng này gửi đến Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam, cho rằng Kim Huệ và và các học trò làm ảnh hưởng đến quyền lợi và hình ảnh do hai bên đã thỏa thuận các điều khoản.
Đương nhiên, những người nhận án kỷ luật này không chấp nhận, dẫn đến việc HLV Kim Huệ đề nghị Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam phải rút lại quyết định vì ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của cô và các học trò. Lập luận của HLV Kim Huệ rằng Quy chế chuyển nhượng VĐV của Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam cũng không cấm HLV, cầu thủ bàn chuyện chuyển nhượng với đội bóng khác dù đang còn hợp đồng với đơn vị chủ quản. Không kể, họ đã nhận tiền hỗ trợ từ CLB kia để thanh lý hợp đồng với đơn vị chủ quản nhưng khi không thanh lý được hợp đồng thì đã trả lại toàn bộ.
Đến lúc ấy, người ta mới lần giở quy chế chuyển nhượng VĐV bóng chuyền của Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam được ban hành từ năm 2010. 11 năm qua, có bao phát sinh, vụ việc liên quan đến chuyển nhượng của VĐV bóng chuyền nhưng ít bị ràng buộc bởi quy chế. Rõ nhất là trường hợp HLV, VĐV đang trong giai đoạn thi đấu cho đội này nhưng vẫn được đàm phán với đội khác mà không có sự điều chỉnh của quy chế.
Trong khi quy chế phải quy định rõ là không được phép đàm phán với đơn vị khác khi chưa kết thúc hợp đồng với đơn vị chủ quản hoặc ít nhất là trước khi kết thúc hợp đồng trong thời gian nhất định với đơn vị chủ quản mới được đàm phán với đơn vị khác. Trong trường hợp của bộ tứ cô trò Kim Huệ, quy chế đã hoàn toàn “việt vị” dẫn đến những “ồn ã” sau này mà bên nào cũng có cái lý của mình.
Ở đây không thể trách quy chế thiếu thực tế, sơ sài và không thể hiện được “quyền uy” của mình, để hoạt động chuyển nhượng của bóng chuyền Việt Nam đi vào nền nếp, để khi xảy ra vụ việc nào đó thì có căn cứ phân xử. Vấn đề là những người có trách nhiệm quản lý, điều chỉnh quy chế để nó phát huy tối đa hiệu lực, để bảo đảm lành mạnh hóa hoạt động chuyển nhượng của bóng chuyền Việt Nam lại thiếu quan tâm, bổ sung những vấn đề phát sinh trong thực tế.
Và như người trong nghề nói thì vấn đề đội bóng này tiếp xúc với cầu thủ kể cả khi họ chưa hết hợp đồng với đội bóng khác đã tồn tại kể cả trước khi quy chế kia được ban hành. Quan trọng là người có trách nhiệm lại ít chú ý. Cho nên, mới dẫn đến vụ Liên đoàn ra án kỷ luật còn HLV phán ứng lại mạnh mẽ với lý lẽ riêng có như vừa qua.
Chuyện không chỉ của bóng chuyền
Thực tế, từ những câu chuyện xảy ra trong chuyển nhượng của làng thể thao Việt Nam, một số môn cũng đã có những quy định khá chặt chẽ, bao quát được các vấn đề về chuyển nhượng. Từ những năm trước, Liên đoàn Bóng rổ Việt Nam đã ra quy định, thành viên của đội bóng không được phép lôi kéo, tiếp cận VĐV, HLV hoặc nhân viên đội bóng khác hoặc nhân viên giải đấu, trừ khi được sự cho phép của lãnh đạo đội bóng. Đội bóng vi phạm sẽ bị phạt tối thiểu 20.000.000 đồng, cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tối thiểu 10.000.000 đồng và bị cấm tham gia giải đấu từ 1 đến 3 năm, không tính giải đấu đang diễn ra.
Ở đây, nếu chiểu theo quy định của Liên đoàn Bóng rổ Việt Nam trong trường hợp của cô trò Kim Huệ thì phía đội bóng Vĩnh Phúc sẽ không được tiếp xúc, bàn chuyện chuyển nhượng với HLV, VĐV Ngân hàng Công thương Việt Nam trừ khi được đội bóng ngành Ngân hàng cho phép.
Cho nên bài học về văn bản quản lý chuyện chuyển nhượng VĐV bóng chuyền cũng là bài học cho nhiều Liên đoàn thể thao khác, thậm chí những bộ môn chưa có Liên đoàn quốc gia. Ở nhiều môn đã có nhiều cuộc tiếp xúc trước với VĐV dưới nhiều hình thức mà không thông báo cho đơn vị chủ quản VĐV.
Nhiều HLV tại Hà Nội đã kể rằng học trò của mình nhận được không ít lời mời chào với mức lương cao hơn hẳn mức thu nhập từ ngành Thể thao Hà Nội từ đại diện đơn vị khác. Trong khi đó, đáng lẽ đại diện đơn vị kia phải liên hệ trước với đơn vị chủ quản. Sau đó nếu nhận được sự đồng ý thì mới làm việc với VĐV hay HLV.
Vấn đề cũng nằm ở việc nhiều Liên đoàn thể thao quốc gia hay các bộ môn chưa có Liên đoàn thể thao quốc gia cũng chưa có những quy định về chuyển nhượng, dẫn đến những cuộc tiếp xúc như vậy. Và về mặt nào đó, dạng tiếp xúc như thế này chỉ có thể được điều chỉnh bằng những quy định, điều khoản chặt chẽ về chuyền nhượng.
Trong nhiều trường hợp, sau khi sự đã rồi, các bên vẫn giải quyết được với nhau bằng cái tình nên sự việc không thành “lớn chuyện”. Hoặc đơn giản là VĐV từ chối lời mời của đơn vị kia vì muốn trả ơn dẫn dắt, đào tạo của thầy ở đơn vị chủ quản.
Thế nên, những bộ môn chưa có Liên đoàn thể thao quốc gia cũng cần có quy chế chuyển nhượng. Những bộ môn đã có Liên đoàn thể thao quốc gia cũng cần có sự rà soát để bổ sung, điều chỉnh những vấn đề đã phát sinh trong thực tế chuyển nhượng của môn đó, thậm chí môn khác. Tất cả cũng để điều chỉnh tối đa hành vi của các bên tham gia cuộc chơi. Từ đó, không để xảy ra những ồn ã không đáng có chỉ bởi văn bản để quản lý không sát thực tế.
Lấp lỗ hổng trong Quy chế chuyển nhượng VĐV bóng chuyền
Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam cũng đã phải thừa nhận rằng có lỗ hổng trong Quy chế chuyển nhượng VĐV bóng chuyền khi không cấm HLV, VĐV đang còn hợp đồng với một CLB này được phép đàm phán, thỏa thuận với đơn vị khác hay một CLB chủ động mời chào, thỏa thuận với HLV, VĐV đang còn hợp đồng với CLB khác. Vấn đề giờ đây là nhanh chóng lấp lỗ hổng kia để tránh xảy ra những vụ việc tương tự. (Minh Khuê)
